MCHANGO WA SHIMON PEREZ NCHINI ISREL

Mchango wa Shimon Perez nchini Israel

• Saa 8 zilizopita

Shimon Peres amekuwa kiongozi mkuu katika maswala ya kisiasa nchini Israel,kwa kipindi chote ambacho taifa hilo limekuwepo hadi kufikia sasa.

Alishikilia nyadhfa nyingi ,zikiwemo zile za waziri mkuu na rais,ijapokuwa hakufanikiwa kuongoza chama kushinda uchaguzi.

Akiwa mzaliwa wa Szymon Perski huko Wiszniew,Poland ikiwa sasa inaitwa Visnieva ,Belarus, tarehe 2 mwezi Agosti 1923,Shimon Peres alikuwa mwana wa mfanyibiashara wa mbao.

• Rais wa zamani wa Israel Shimon Peres afariki

Wazazi wake hawakuwa Wayahudi wa Kiorthodoksi,lakini kijana huyo alifunzwa maandishi ya sheria za Wayahudi na babu yake na akawa mfuasi mkubwa wa dini hiyo.

Mwaka 1934,familia yake ilihamia Palestine,eneo ambalo babake Pirez alikuwa amehamia miaka miwili kabla ya kwenda kuishi Tel Aviv.

Image caption Shimon Peres,Yitzak Rabin na Yasser Arafat wakitia saini makubaliano ya amani

Baada ya kwenda katika shule ya kilimo,Peres alifanya kazi katika kilimo cha jamii na kujihusisha katika siasa akiwa katika umri wa miaka 18 wakati alipochaguliwa katibu wa vuguvugu la wafanyikazi wa Kizayuni.

Mwaka 1947,Mwanzilishi wa Israel na waziri mkuu David Ben Gurion,alimpatia wadhfa wa kusimamia wafanyikazi na ununuzi wa silaha wa Haganah,mtangulizi wa jeshi la Israel.

Alipata mpango na Ufaransa kulinunulia jimbo hilo jipya ndege za kivita na kuanzisha ujenzi wa siri wa kituo cha Kinyuklia katika eneo la Dimona.

Perez alichaguliwa katika bunge la Israel mwaka 1959,akigombea kupitia tiketi ya chama cha Mapai,ana akateuliwa kuchukua wadhfa wa naibu waziri wa ulinzi nchini humo.

Mnamo mwaka 1965,alijiuzulu baada ya kudaiwa kuanzisha operesheni Susannah,mpango wa kuyalipua maeneo ya Uingereza na Marekani nchini Misri mwaka 1954 kwa lengo la kuishinkiza Uingereza kutoondoa vikosi vyake kutoka eneo la Sinai.

Uchunguzi kuhusu mpango huo haukupata ukweli wowote ,na hapo ndiposa Peres,pamoja na Ben Gurion,alikihama chama cha Mapai na kuanzisha chama kipya.

Wakati Golda Meir alipojiuzulu kama waziri mkuu mwaka 1974 baada ya vita vya Yom Kippur ,Peres hakufanikiwa kukabiliana na Yitzhak Rabin kuchukua kiti hicho kilichokuwa wazi.

• Majadiliano ya siri

Rabin alisimama kama kiongozi wa chama cha Alignment Party mwaka 1977 baada ya kashfa ya sarufi iliomuhusisha mkewe ,lakini kutokana na pengo lililokuwepo katika sheria hakuweza kujiuzulu kama waziri mkuu.

Peres baadaye alikuwa kiongozi wa chama na waziri mkuu asiye rasmi kabla ya kuuongoza muungano huo ulioshindwa na chama cha Likud chini ya uongozi wa Menachem Begin.

Alishindwa katika chaguzi kadhaa,zote akipewa nyadhfa za waziri kama mpango wa serikali ya muungano.

Mwaka 1992,Peres alishindwa kushinda uongozi wa chama cha Leba nchini Israel baada ya kushindwa katika awamu ya kwanza ya uchaguzi na Rabin.

Image caption Chama cha Leba ndicho kilichopigania maelewano katika eneo la West Bank

Akiwa waziri wa maswala ya kigeni wa serikali ya Rabin ,Peres alianza majadiliano ya siri na Yasser Arafat na chama cha PLO,ambayo yalisasababisha makubaliano ya amani ya Oslo mwaka 1993.

Kwa mara ya kwanza uongozi wa Palestina ulitambua uwepo wa taifa la Israel na haki zake.Mwaka mmoja baadaye Peres,Rabin na Arafat walishinda tuzo la pamoja la amani la Nobel.

Wakati mmoja akiwa mtetezi wa makaazi ya Wayahudi huko West Bank ,Peres alikuwa mpatanishi ,kila mara akizungumzia umuhimu wa maelewano kuhusu mahitaji ya Palestina katika eneo hilo.

''Wapelestina ni majirani zetu wakubwa'' ,alisema wakati mmoja.''Ninaamini watakuwa marafiki zetu''.

Peres aliwahi kuwa waziri mkuu mwaka 1995 baada ya mauaji ya Rabin ,lakini alishikilia afisi hiyo chini ya mwaka mmoja kabla ya kushindwa na Benjamin Netanyahu wa chama cha Likud.

• Maridhiano

Mwaka 2000,alishindwa katika juhudu zake kuchukua wadhfa wa rais asiye na mamlaka ,baada ya kushindwa na Moshe Katsav.

Baada ya mrithi wake kiongozi wa chama cha Leba ,Ehud Barak kushindwa na Ariel Sharon katika uchaguzi wa mwaka 2002,Peres alikiongoza chama cha Leba kufanya muungano na Likud na kuzawadiwa afisi ya waziri wa maswala ya kigeni.

Mwaka 2005,Peres alitangaza kujiuzulu kwake katika chama cha Leba pamoja na kumuunga mkono Sharon ambaye alikuwa ameanzisha chama cha Kadima.

Image caption Benjamin Netanyahu alikuwa waziri mkuu huku mpinzani wake Shimon Peres akiwa rais

Baada ya Sharon kuugua kiharusi,kulikuwa na uvumi kwamba Peres angekuwa kiongozi wa Kadima lakini alizuiwa na wanachama wa chama cha Likud ambao walikuwa wengi katika chama.

Mnamo mwezi Juni mwaka 2007,alichaguliwa rais wa Israel,na kujiuzulu katika bunge ambapo alikuwa ndiye kiongozi aliyehudumu kwa mda mrefu katika historia ya taifa hilo.

Alihudumu kwa miaka saba kama rais,kabla ya kujiuzulu mwaka 2014,akiwa rais mwenye umri mkubwa duniani.

RAIS WA ZAMANI WA ISRAEL SHIMON PERES AFARIKI DUNIA

Rais wa zamani wa Israel Shimon Peres afariki dunia

• 28 Septemba 2016

 

Shimon Peres alihudumu katika karibu kila wadhifa mkuu wa kisiasa Israel

Waziri mkuu wa zamani wa Israel aliyewahi kuhudumu pia kama rais Shimon Peres amefariki dunia akiwa na miaka 93.

Aliugua kiharusi wiki mbili zilizopita na hali yake ikawa mbaya zaidi ghafla Jumanne.
Bw Peres, ambaye alikuwa mmoja wa waliosalia kutoka kwenye kizazi cha wanasiasa waliokuwepo wakati wa kuundwa kwa taifa la Israel mwaka 1948, alihudumu kama waziri mkuu wa nchi hiyo mara mbili na mara moja kama rais.
Alishinda tuzo ya amani ya Nobel mwaka 1994 kwa mchango wake katika mashauriano yaliyopelekea kutiwa saini kwa mkataba wa amani kati ya Israel na Palestina mwaka mmoja awali.
Wakati mmoja, aliwahi kusema kwamba Wapalestina ndio "majirani wa karibu zaidi" wa Waisraeli na wanaweza kuwa "marafiki wa karibu zaidi".
Bw Peres amefariki akitibiwa katika hospitali moja iliyopo karibu na mji wa Tel Aviv mapema Jumatano, jamaa zake wa karibu wakiwa karibu naye.
Alikuwa amelazwa chumba cha wagonjwa mahututi katika hospitali ya Sheba Medical Centre baada ya kupatwa na kiharusi 13 Septemba.
Rais wa Marekani Barack Obama amemweleza Bw Peres kama "rafiki wa karibu" kwenye taarifa, na akasema: "Aliongozwa na maono ya heshima na utu na alifahamu kwamba watu wenye nia njema wanaweza kustawi pamoja."
Bw Peres alitunukiwa Tuzo ya Amani ya Nobel kwa pamoja na Waziri Mkuu Yitzhak Rabin, ambaye baadaye aliuawa, na Kiongozi wa Wapalestina Yasser Arafat.

Bw Peres aligawana Tuzo ya Amani ya Nobel 1994 na kiongozi wa Palestina wakati huo Yasser Arafat na waziri mkuu wa zamani wa Israel Yitzhak Rabin

---

Shimon Peres alikuwa nani?

• Alizaliwa 1923 Wisniew, Poland, eneo ambalo sasa hufahamika kama Vishneva, Belarus
• Alichaguliwa kwenye Knesset (Bunge la Israel) mara ya kwanza mwaka 1959
• Alihudumu katika serikali 12, mara moja kama rais na mara mbili kama waziri mkuu.
• Alitazamwa kama mpenda vita miaka yake ya awali - aliongoza mashauriano ya kuitafutia silaha Israel ilipokuwa bado taifa changa
• Alikuwa kwenye serikali iliyoidhinisha sera ya kujengwa kwa makazi ya Wayahudi katika maeneo ya Wapalestina yaliyotekwa na Israel
• Hata hivyo, alitekeleza mchango muhimu katika kupatikana kwa Mkataba wa Amani wa Oslo, mkataba wa kwanza kati ya Israel na Wapalestina, uliosema wangefanya juhudi "kuishi kwa amani pamoja".

---

Mwanzoni mwa maisha yake kisiasa, alipewa jukumu la kusimamia wanajeshi na ununuzi wa silaha za kutumiwa na Haganah, jeshi la Israel.

Aliingia kwenye mkataba na Ufaransa wa kuipa Israel ndege za kivita aina ya Mirage. Aidha, alisaidia kuanzisha kiwanda cha siri cha nyuklia cha Israel.

Alikuwa waziri wa ulinzi mwaka 1976, watekaji nyara kutoka Palestina walipoteka ndege ya Israel na kuielekeza hadi Entebbe, Uganda. Aliongoza juhudi za kuwaokoa zaidi ya mateka 100.
Zamani alitetea makao ya walowezi wa Kiyahudi Ukindo wa Magharibi lakini baadaye akageuka mtetezi mkuu wa amani. Mara nyingi, alizungumzia haja ya kutokuwa na msimamo mgumu kuhusu maeneo ya ardhi ya Wapalestina.

Aliendelea kutekeleza shughuli nyingi za umma uzeeni, kupitia shirika lake lisilo la kiserikali la Peres Centre for Peace, ambalo hutetea uhusiano wa karibu baina ya Waisrael na Wapalestina.
Mwaka 2013 alisema: "Hakuna mbadala wa amani. Hakuna maana ya kwenda vitani."
Alistaafu kutoka wadhifa wake kama rais mwaka 2014.

SHIMON PERES AKIMBIZWA HOPITALINI BAADA YA KUUGUA GHAFLA

Shimon Peres akimbizwa hospitalini baada ya kuugua ghafla

• 14 Septemba 2016

 Peres ameshika nyadhifa nyingi serikalini 

Aliyekuwa Rais wa tisa wa Israel , Shimon Peres , amekimbizwa hospitali iliyopo nje kidogo ya mji mkuu wa Tel Aviv baada ya kuugua kiharusi.

Taarifa kutoka ofisi ya Perez inasema kuwa amekuwa akipumua kwa msaada wa kifaa maalum.

Mnamo mwezi Januari mwaka huu Perez alifanyiwa upasuaji mdogo wa moyo baada ya kuugua mshtuko wa moyo.

Image caption Peres alishinda tuzo ya amani ya Nobel 1994 kwa kuongoza mazungumzo ya amani na Palestina 

Msindi huyo wa tuzo ya nobel ametimiza umri wa miaka 93 mwezi uliopita na amewahi kushikilia nyadhifa za juu zaidi katika serikali ya Israel.

Aliachia madaraka ya urais mwaka 2004.

 

AFYA YA SHIMON PEREZ WA ISRAEL YAZOROTA

Afya ya Shimon Perez wa Israel yazorota

• 28 Septemba 2016

Taarifa kutoka nchini Israel zinaeleza kuwa afya ya mwanasiasa mkongwe na waziri Shimon Peres imezorota mno .Ndugu wa karibu wakiongozi huyo wa zamani ndiyo wenye ruhusa ya kwenda katika hospitalia aliyolazwa yapata wiki mbili zilizopita kutokana na tatizo la kushambuliwa na kiharusi mara kadhaa.

Ikumbukwe kwamba Shimon Peres ameitumikia nchi hiyo kama waziri mkuu mara mbili na mara moja katika nafasi ya Rais.Simon pia aliwahi kutunukiwa tuzo ya amani ya Nobel kwa ushiriki wake mkubwa katika harakati za kutafuta suluhu ya mgogoro wa kisiasa baina ya Israel na Palestina mnamo miaka ya 1990.

Shimon Perez ni miongoni mwa kizazi cha mwisho cha wanasiasa walioshuhudia kuzaliwa kwa taifa jipya la Israel mnamo mwaka 1948 .

BBC  SWAHILI

 Shimon Perez